Systemy interkomowe. Do czego służą? Jak działają? Dlaczego są tak ważne?

Komunikacja podczas produkcji na żywo i nie tylko.

Komunikacja w każdej dziedzinie naszego życia odgrywa kluczową rolę. Ważne jest nie tylko to co chcemy przekazać, ale też w jaki sposób to robimy. Nikogo nie dziwią systemy komunikacji używane przez pracowników w sklepach, służby specjalne, ekipy techniczne na różnego rodzaju wydarzeniach, firmy ochroniarskie czy drużyny sportowe. Nie bez powodu wymieniliśmy tak różne branże w losowej kolejności. Dzięki temu zobrazowaliśmy jak szerokie jest zastosowanie interkomów i w jak różnych celach i różnych branżach są stosowane.

Motorolki

Standardem, jeśli chodzi o komunikacje w szeroko rozumianej scenotechnice są radiotelefony tzw. „motorolki” czyli potocznie mówiąc walkie-talkie. Ich główne zalety to solidne wykonanie – są wręcz niezniszczalne, zasięg – wystarczający w większości sytuacji, prosta obsługa oraz niezawodność. Warto wspomnieć o dość szerokim wachlarzu akcesoriów dedykowanych do konkretnych zastosowań. Wśród nich najpopularniejsze są mikrofonogłośniki tzw. gruszki oraz zestawy słuchawkowe. Radiotelefony to systemy point to point co oznacza, że do ich działania wystarczy medium w postaci zgodnej częstotliwości radiowej. Urządzenia pracujące w tej samej częstotliwości łączą się między sobą, nie jest wymagana żadna centrala. „Motorolki” oferują najbardziej podstawowy sposób komunikacji, który można określić jako „każdy z każdym” tzn. wszyscy słyszą Ciebie, a Ty słyszysz wszystkich. Jest to dość poważne ograniczenie, ponieważ duży natłok komunikacji na radiu, może przeszkadzać w pracy, a jego wyłączenie grozi tym, że nie dotrze do Ciebie ważny komunikat. Bardzo dużym minusem motorolek jest to, że nie nadają się do pracy w głośnym środowisku, ich mikrofony poza głosem zbierają również cały hałas otoczenia, co w skrajnych przypadkach uniemożliwia sprawną komunikację. Jednak, jakakolwiek komunikacja, jest zawsze lepsza niż jej brak.

Talk Back, Stage Announce

Bardzo dobrze sprawdzającym się sposobem na komunikację jest użycie Talk Back’u, który możne być też określany jako Stage Announce. Czym zatem różnią się oba sposoby komunikacji. Dla większej pracyzji, Talk Back to sygnał z mikrofonu kierowany do konkretnej osoby lub grupy osób zazwyczaj poprzez systemy odsłuchu osobistego IEM. Stage Announce natomiast to sygnał z mikrofonu kierowany do wszystkich w danym obszarze, zazwyczaj za pomocą systemu nagłośnienia sceny, czyli monitorów scenicznych, czasami też poprzez główny system nagłośniowy MAIN PA. Stage Announce używamy, aby nasz komunikat dotarł do wszystkich, również do osób, które nie posiadają żadnego systemu komunikacji. Zarówno konsolety dedykowane do pracy studyjnej, koncertowej, braodcastowej jak i systemy interkomowe posiadają dedykowany kanał lub nawet całą sekcję Talk Back przeznaczoną do komunikacji, aby nie marnować w tym celu bezcennych zasobów. Minusem używania Talk Back lub SA jest jego jednokierunkowość, co oznacza, że w łatwy sposób możemy nadać komunikat, natomiast już nie tak łatwo otrzymamy odpowiedź. Aby był to system dwukierunkowy musimy wykorzystać dodatkowy mikrofon Talk Back, zarezerwowany do komunikatów zwrotnych.

Systemy interkomowe

Systemy interkomowe są coraz bardziej popularne w produkcjach koncertowych, zwłaszcza tych dużych, lecz w znacznej większości w bardzo podstawowym wymiarze. Głównymi ich zaletami są olbrzymie możliwości opierające się w dużym stopniu na ilości dostępnych kanałów, relacji. Jesteśmy w stanie przygotować system tak, aby zmaksymalizować użyteczność zachowując niespotykaną higienę komunikacji. Co to oznacza? Każdy z dostępnych kanałów posiada swoją indywidualną kontrolę głośności, łącznie z funkcjami mute, always listen, always talk, listen only, talk only, tryb pracy latch lub momentary, a to tylko te podstawowe. Ponadto możemy tworzyć relacje indywidualne, grupowe, konferencje zwane również partyline i wiele innych. Co więcej pozwala nam na skonfigurowanie funkcji automatyki, logiki czy GPIO. Systemy interkomowe możemy podzielić na kilka podstawowych grup:

Bezprzewodowe systemy interkomowe np. Clear-Com Freespeak, Clear-Com Edge

Nowoczesne bezprzewodowe systemy interkomowe pracują w częstotliwościach 1.9, 2.4, 5 GHz używając technologii Dect. Dzięki temu są one wolne od zakłóceń, mają duży zasięg, nie wymagają posiadania licencji na konkretne częstotliwości pozwalają na skonfigurowanie bardzo dużej ilości kanałów. Systemy składają się zazwyczaj z punktu dostępowego w postaci anteny nadawczo odbiorczej oraz beltpacków, a także stacji centralnej służącej do zarządzania lub dedykowanej licencji do pracy standalone. Ilość punktów dostępowych dobieramy w zależności od ilości używanych beltpacków oraz wielkości obszaru na jakim chcemy mieć funkcjonującą komunikację. Beltpacki tych systemów zazwyczają posiadają od 5 do 9 kanałów, czyli w pełni funkcjonalnych indywidualnych relacji, są kompaktowe, wytrzymałe i proste w obsłudze. Oferują też processing audio w celu zapewnienia jak najlepszej jakości dźwięku, co jest niezwykle ważne w komunikacji.

Przewodowe cyfrowe systemy interkomowe np. Clear-Com HelixNet

Przewodowe cyfrowe systemy interkomowe obejmują stacje centralne, indywidualne beltpacki, jednostki desktopowe i rackowe. Elementy systemu łączą się ze sobą zarówno standardowym przewodem mikrofonowym jak i skrętką. Główną zaletą systemów cyfrowych bez wątpienia jest ich elastyczna konfiguracja. Zmiana ustawień takich jak role, kanały, zlecenia itp. poszczególnych urządzeń nie wymaga zmian w okablowaniu, wystarczy jedynie wprowadzić poprawki poprzez oprogramowanie zarządzające.

Przewodowe analogowe systemy interkomowe np. Clear-Com Encore

Przewodowe analogowe systemy interkomowe tak jak cyfrowe występują w postaci stacji centralnych, beltpacków, interkomów desktopowych i rackowych. Łączą się one standardowym przewodem mikrofonowym. Są niezwykle łatwe w konfiguracji, instalacji i obsłudze. Niestety w przypadku systemów analogowych zmiana konfiguracji wymaga ingerencji w okablowanie co może być problematyczne a czasami nawet niemożliwe.

Zintegrowane systemy interkomowe np. Clear-Com Arcadia

Zintegrowane systemy interkomowe umożliwiają połączenie wszystkich wyżej wymienionych typów interkomów w jeden. Można pokusić się o stwierdzenie, że robią to samo co systemy matrycowe, z tym, że są dużo mniejsze – urządzenia zazwyczaj są wielkości 1RU, dużo tańsze i zdecydowanie mniej skomplikowane. Możliwości matryc zależą od ilości i rodzaju kart rozszerzeń jakie w nich zainstalujemy. W przypadku systemu zintegrowanego takiego jak Arcadia od Clear-Com jego możliwości możemy dopasować do swoich potrzeb poprzez zakup licencji na konkretną ilość portów. Jest to bardzo opłacalne, ponieważ jeden hardware może pozostać z nami przez cały proces powiększania się systemu a na samym początku nie wymaga dużej inwestycji środków na nieużywane porty. System ten obsługuje jednocześnie zarówno systemy przewodowe analogowe i cyfrowe, bezprzewodowe, 2-wire, 4-wire, wyposażony jest w porty GPIO a także zlecenia stage announce czy talk back. Zintegrowana stacja centralna umożliwia również zarządzanie oraz monitorowanie systemu.

Sieciowe systemy interkomowe np. Clear-Com LQ

Sieciowe systemy interkomowe to interfejsy Audio-over-IP, które pozwalają na łączenie odległych od siebie systemów niezależnie od ich położenia geograficznego czy marki. Jako medium wykorzystują one sieci LAN, WAN a nawet publiczny internet. Interfejsy AoIP umożliwiają również łączenie tradycyjnych systemów interkomowych z sieciowymi, w tym również a aplikacjami mobilnymi lub telefonią SIP.

Matrycowe systemy interkomowe np. Clear-Com Eclipse

Matrycowe systemy interkomowe to najbardziej zaawansowane, funkcjonalne i kosztowne rodzaje systemów interkomowych. Składają się z ramy,w której znajdują się zasilacze, CPU oraz sloty na karty rozszerzeń. W zależności od potrzeb możemy wybrać wielkość ramy, która determinuje maksymalną ilość kart. W matrycach zainstalujemy karty obsługujące praktycznie dowolną technologię i standardy, od analogowych, po sieciowe, poprzez Ethernet, AES/EBU, Dante, Madi, Fiber, Coax, AoIP itp. Matryce możemy ze sobą łączyć tworząc potężne systemy z ogromną ilością kanałów, jak również duże systemy oddalone od siebie o tysiące kilometrów. Matryce zazwyczaj spotkamy w wozach transmisyjnych, siedzibach telewizyjnych, centrach komunikacyjnych.

Podsumowanie

Jak widać producenci systemów interkomowych w swojej ofercie posiadają szeroką gamę urządzeń dzięki czemu możemy wybrać rozwiązanie idealnie spełniające nasze wymagania. Nie zawsze najbardziej zaawansowane systemy będą dla nas najlepsze. Nie zawsze najprostsze rozwiązania będą dla nas najtańsze. Kluczowym jest, aby przed dokonaniem wyboru dobrze przemyśleć specyfikacje pracy i wymagania osób lub instytucji, które będą korzystać z danego systemu interkomowego. Bardzo pomocna w procesie wyboru idealnego systemu będzie dedykowana literatura, np. Poradnik projektowania systemu interkomowego dostępny zarówno w wersji online jak i pdf. Ponadto kontakt ze specjalistami firm zajmujących się dystrybucją systemów interkomowych z pewnością rozwieje wszystkie wątpliwości i pozwoli najlepiej zoptymalizować inwestycję.